اصولا برای تقویت بتن و سازه به منظور تحمل نیروهای کششی از میله های فولادی به نام انواع استاندارد میلگرد در ایران استفاده می شود.
بتن قابلیت تحمل نیروهای فشاری را دارد اما گاهی نیروهای کششی می توانند باعث شکستن آن شوند.
میلگرد یا آرماتور، فولادی است که به عنوان یک عامل تقویت کننده عمل کرده و مقاومت کششی بتن را بالا می برد.
بیشترین کاربرد میلگرد در صنعت راه و ساختمان به منظور جبران مقاومت کششی بتن است اما از آن در شبکه بندی ها، نگهدارنده ها و تقویت کننده ها نیز استفاده می شود.
میلگردها در اندازه های استاندارد تولید می شوند و به شکل های مختلف در اعضای بتنی مسلح مورد استفاده قرار می گیرند.
در این مقاله به بررسی انواع میلگرد و خرید مصالح ساختمانی می پردازیم پس با ما همراه باشید.
انواع استاندارد میلگرد در ایران
استانداردهای تولید میلگرد در کشورهای مختلف متفاوت است. در هر استاندارد، طبقه بندی مشخصی برای خواص مکانیکی میلگرد وجود دارد.
تولیدی میلگرد در ایران مطابق استاندارد روسی می باشد و با توجه به آن به سه گروه زیر تقسیم بندی می شود.
میلگرد نرم بدون آج A1
میلگرد A1 به عنوان میلگرد نرم شناخته شده است و معمولا به دو شکل صاف و بدون آج تولید می شود.
این میلگرد با تنش جاری 2300 کیلوگرم و گسیختگی 3800 کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تغییر شکل نسبی پلاستیکی 25 درصد نوعی میلگرد داکتیل است .
برای انجام عملیات جوشکاری و تغییر شکل مناسب می باشد.
میلگرد نیمه سخت با آج ساده A2
دیگرد میلگرد استاندارد میلگرد میلگرد A3 است که تحت عنوان میلگرد نیمه خشک و نیمه نرم شناخته شده و به دو شکل آج دار و آج فنری شکل تولید می شود.
این نوع میلگرد با تنش جاری 3000 کیلوگرم و گسیختگی 5000 کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تغییر شکل نسبی پلاستیکی 19 درصد برای خاموت زنی مناسب می باشد.
میلگرد سخت با آج پیچیده A3
یکی دیگرد از انواع میلگرد ها میلگرد میلگرد A3 خشک محسوب می شود. با تنش جاری 4000 کیلوگرم و گسیختگی 6000 کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تغییر شکل نسبی پلاستیکی 14 درصد برای انجام عملیات ساختمانی کاربرد دارد. انجام عملیات جوشکاری بر روی این میلگرد توصیه نمی شود.
میلگرد خیلی سخت A4
این نوع میلگرد جزو محصولات بسیار سخت محسوب می شود و از لحاظ رده مقاومتی در آئین نامه از این انواع استاندارد میلگرد در ایران با عنوان میلگرد رده S500 نام برده می شود.
شکل آج ها در این نوع میلگرد به صورت آج مرکب نسبت به محور طولی می باشد و به همین دلیل با سایر رده ها تفاوت دارد.
اگر در ساختمان سازی از این نوع میلگرد استفاده شود، نسبت به وزن مصرفی حدود یک تا دو کیلوگرم در هر متر مربع وزن میلگرد سبک سازی می شود.
قیمت میلگرد A4 به نسبت نوع های 2 و 3 بیشتر بوده و میزان آن به سایز آرماتور بستگی دارد.
انواع میلگرد
میلگردها در شکل، جنس، طول و اندازه های مختلفی وجود دارند ولی تعدادی از آن ها نسبت به بقیه رایج تر هستند که در ادامه آن ها را معرفی می کنیم.
میلگرد ترمکس
در تولید میلگرد ترمکس، برای رسیدن به مقاومت انواع استاندارد میلگرد در ایران، میلگرد تولیدی که دارای دمای بالایی است را از داخل لوله های آب عبور می دهند که به صورت ناگهانی خنک می شود.
در این حالت سطح میلگرد تا عمق مشخصی دارای مقاومت بالاتر از 400 می شود اما مغز میلگرد دارای مقاومت پایین تری در حدود ۳۴۰ می باشد.
میلگرد اروپایی
این نوع میلگرد به خاطر قیمت و جنس آن معروف است. میلگرد اروپایی قیمت پایینی دارد، از منگنز تولید شده و کمترین مقاومت دربرابر خم شدن در آن وجود دارد.
به همین دلیل استفاده از این نوع میلگرد در مناطق زلزله خیز و یا ساختمان هایی که لازم است ساختاری ضد زلزله داشته باشند، به هیچ عنوان پیشنهاد نمیشود.
میلگرد آلیاژسازی
در این روش، فولاد مورد نیاز برای تولید میلگرد، از طریق اضافه کردن فرو آلیاژها ساخته می شود و شمش تولیدی در فرآیند نورد به شکل مورد نظر در می آید. سپس در فضای آزاد و به مرور زمان خنک می شود.
آرماتور تولید شده در تمام سطوح، دارای خواص مکانیکی و شیمیائی یکسان است که در مواقع زلزله و فشار، مقاومت یکنواخت و بهتری را از خود نشان می دهد.
قیمت تمام شده میلگردهای آلیاژسازی به دلیل فرایند تولید و مواد اولیه به کار رفته در آن، از آرماتورهای ترمکس بیشتر می باشد.
میلگرد فولاد کربن
میلگرد سیاه از جمله آرماتورهای پر استفاده می باشد. این میلگرد دارای استحکام کششی خوبی است اما یکی از عیب های آن، زنگ زدن می باشد.
میلگرد سیاه بعد از زنگ زدن موجب ترک خوردن بتن اطرافش می شود و می شکند.
میلگرد FRP
اف آر پی یکی از میلگرد هایی میباشد که از جمله محصولات کامپوزیتی می باشد که امروزه به جای میلگردهای فولادی استفاده می شود.
از خوردگی میلگرد در محیط های بازی و اسیدی جلوگیری می کند.
این نوع میلگرد به دلیل مقاومت بالایی که در برابر سولفات ها و کلریدها و هم چنین زنگ زدگی دارد، امروزه به طور وسیعی مورد استفاده قرار می گیرد.
میلگرد با روکش اپوکسی
این آرماتور در واقع میلگرد سیاه با روکش اپوکسی است. استحکام این آرماتور با میلگرد سیاه یکسان است ولی به دلیل استفاده از روکش اپوکسی، 70 تا 1700 برابر نسبت به زنگ زدگی مقاوم تر است.
میلگرد گالوانیزه
میزان مقاومت در برابر زنگ زدگی در میلگردهای گالوانیزه کمتر از روکش اپوکسی می باشد ولی میلگردهای گالوانیزه در برابر آسیب پذیری بسیار مقاوم ترند.
از این رو نسبت به میلگرد روکش اپوکسی دارای ارزش بیشتری می باشند. قیمت این آرماتور تقریبا ۴۰ درصد از روکش اپوکسی گران تر می باشد.
میلگرد فایبرگلاس
فایبر گلاس گزینه ای عالی برای تقویت بتن می باشد. زیرا در برابر زنگ زدگی مقاوم است ولی از آن جایی که فایبرگلاس شبیه به فیبر کربن است، نمی توان آن را هنگام استفاده خم کرد.
قیمت میلگرد فایبرگلاس حدود ۱۰ برابر گران تر از اپوکسی است ولی از آن جایی که بسیار سبک است، قیمت تمام شده آن در برابر مقدار مشابه اپوکسی تقریبا ۲ برابر می باشد.
میلگرد فولاد استنلس
گران ترین گزینه برای تقویت بتن، میلگرد فولاد استنلس است که قیمت آن حدود ۸ برابر آرماتور اپوکسی است. فولاد استنلس 1500 بار بیشتر نسبت به آرماتور سیاه در برابر زنگ زدگی مقاوم است.
از فولاد استنلس تنها در شرایط خیلی خاص استفاده می شود، زیرا قیمت بالایی دارد؛ ولی از نظر کیفیت، بهترین نوع آرماتور می باشد.
کاربرد انواع میلگرد در ساختمان سازی
ساختمان سازی معمولا از میلگردهای A3، A2 و A4 استفاده می شود. مواردی مانند تیر و ستون و دیوار برشی که نیاز به شکل پذیری میلگرد می باشد، باید از میلگرد A2 استفاده نمود.
فونداسیون می توان از هر دو نوع A2 و A3 استفاده کرد. با این تفاوت که از آرماتورهای طولی A3 و آرماتورهای عرضی A2 باید استفاده کرد.
در محل هایی که باید مقاومت آن را در برابر زلزله بالا برد. مانند تیر، ستون، دیوار برشی، تیرچه و دال، نباید از میلگردهای A3 استفاده نمود؛
زیرا این نوع میلگردها ترد بوده و قابلیت انعطاف پذیری و شکل پذیری ندارند.
از انواع استاندارد میلگرد در ایران نوع چهار نیز بهتر است در ساختمان سازی استفاده نشود. کاربرد اصلی این میلگردها در کارهای سنگین می باشد.